GPS-fietsroute Baronnenlijn Noord (53 km)

Droom terug in de tijd op het oude Baronnenlijntje. En.. wees uzelf. Zeg zo af en toe gerust “tsjoeke-tsjoeke-tjoeke-oe-hoeeee!” Want dit is een tocht om bij te tanken en stoom af te blazen.

Deze interessante en mooie route volgt waar mogelijk het tracé van het noordelijke gedeelte van de Baronnenlijn (Emst – Hattemerbroek) en vormt één geheel met de route Baronnenlijn Zuid en Koningslijn.

Tussen 1887 en 1889 werd de spoorlijn van Apeldoorn naar Hattemerbroek bij Zwolle aangelegd. In de volksmond kreeg het al gauw de naam “Baronnenlijn” omdat vooral burgemeesters van adellijke komaf de wegbereiders voor dit spoor waren. Ondanks de naam was de Baronnenlijn vooral populair onder het gewone volk.

Door concurrentie van de bus, die in tegenstelling tot de trein wél in de centra van de diverse plaatsen stopte, werd vanaf 1950 het personenvervoer gestaakt en in 1972 reed de laatste goederentrein over de Baronnenlijn.

De rails zijn overal opgebroken en alleen het station van Vaassen en twee spoorwachtershuisjes in Epe zijn bewaard gebleven. En natuurlijk bijna het volledige tracé dat getransformeerd is tot een prachtig fietspad!

1. Voormalig station Emst

2. Spoorwachtershuisje 7

3. Voormalig station Epe

4. Spoorwachtershuisje 8

5. Voormalig station Heerde

6. Zeepfabriek De Klok

Zeepfabriek De Klok werd in 1902 in Hattem opgericht en in 1904 verhuisde de nering naar Heerde. Oprichter, Johannes Lodewijk van Apeldoorn, had als credo: “Hier wordt zeep gemaakt die klinkt als een klok!”. Vandaar de naam De Klok.
De Baronnenlijn heeft een belangrijk aandeel gehad in de groei van de zeepfabriek. Het was en is een vernieuwend bedrijf, waar het milieu hoog in het vaandel staat. Zo werden er de eerste fosfaatvrije wasmiddelen gemaakt en worden er nog steeds geen parfum en kleurstoffen gebruikt.

7. Voormalig station Wapenveld

8. Voormalig station Hattem

9. Voormalig station Hattemerbroek

10. Hattem

Het Hanze- en vestingstadje Hattem wordt voor het eerst rond 800 genoemd. In 1401 schonk hertog Willem de tussen het stadje en de IJssel gelegen Hoenwaard aan de burgers. Zo konden zij binnen de veilige stadsmuren wonen, terwijl ze hun vee in de Hoenwaard lieten grazen. Ook mochten ze stenen bakken in de Hoenwaard.

U passeert onder andere molen De Fortuin (10a). De route voert ook langs drie interessante musea in de oude binnenstad: het Voerman en het Anton Pieck Museum (10b) en het Nederlands Bakkerijmuseum (10c).

11. Apeldoorns Kanaal

De eerste fase, het traject Hattem – Apeldoorn, kwam na vier jaar graven in 1829 klaar. Kosten: 300.000 gulden. Maar er werd tegenvallend gebruik gemaakt van het in Apeldoorn eindigende kanaal. Daarom werd het doorgetrokken naar Dieren om daar in de IJssel uit te komen. Dit traject was in 1868 klaar.

De almaar voortschrijdende schaalvergroting van de schepen en de vlucht van de spoorwegen maakten, dat in 1982 het laatste schip door het Apeldoorns Kanaal voer. Gelukkig is er de laatste jaren hard gewerkt, om het kanaal weer bevaarbaar te maken voor de pleziervaart. Zo wordt er de komende jaren 11 miljoen euro geïnvesteerd om het gedeelte tussen Hattem en de Bonenburgersluis in Heerde als eerste operationeel te maken.

12. Hezenbergersluis

De Hezenbergersluis is in 1872-1873 gebouwd. In 2007 is de sluis volledig gerestaureerd en geschikt gemaakt om in de toekomst door de pleziervaart te worden gebruikt.

13. Rivierduinen

De heuvels in het kloosterbos bij Wapenveld hebben een andere ontstaansgeschiedenis dan die van de Veluwe. Het Veluwemassief is tijdens de ijstijd opgestuwd door landijs. Terwijl de rivierduinen die u hier ziet ooit zijn afgezet door de IJssel.

14. Kloosterbos

In het Kloosterbos van Wapenveld bevond zich van 1407 tot 1582 klooster Hulsbergen.
Kort na de Beeldenstorm verwoestten hervormingsgezinden het klooster met de bijgebouwen, de bossen en de dijken.

15. Grote Wetering

Een wetering is een gegraven watergang. Ze zijn doorgaans heel oud. Zo is de Grote Wetering een van de vele weteringen in het IJsseldal die al in de Middeleeuwen zijn gegraven om de vernatting van het gebied tegen te gaan. Dat was nodig doordat stroomruggen en bedijking een vrije afvoer van water naar de IJssel steeds meer belemmerden.