GPS-fietsroute Beetsterzwaag – Gorredijk (47 km)

Menig fietser kent de ANWB-route Opsterlânpaad. Dat is weliswaar een mooie route, maar hij had heel wat mooier kunnen zijn, wanneer onder andere Beetsterzwaag was meegenomen in de route.

Vandaar dat u vanaf nu “Opsterlânpaad 2.0” kunt fietsen: GPS-fietsroute – Beetsterzwaag – Gorredijk!

Ja, Beetsterzwaag is voor mij het hoogtepunt van deze route. Tegenwoordig is dit dorpje vooral bekend als toeristendorp, maar ooit had het adellijke allure. Met aansprekende gebouwen, zoals een kantongerecht en een armenhuis.

Gorredijk heeft een totaal ander verleden. Dat is namelijk een typisch veendorp, met enkele opvallende gebouwen die nog iets van de bedrijvigheid uit de tijd van de turfwinning laten zien.

Behalve door deze twee dorpen, voert de route ook door veel natuurschoon.

1. Nutsdraai, Gorredijk

Het had niet veel gescheeld of draaibrug de Nutsdraai (op zijn Gorredijks het Nutsbrechje) over de Opsterlandse Compagnonsvaart was in 1940 voorgoed verdwenen. De gemeenteraad van Opsterland vond de exploitatie ervan destijds namelijk te kostbaar. Dit plan riep echter zoveel weerstand op, dat er nog in datzelfde jaar een “voetbrugcommissie” werd opgericht.

Deze commissie kreeg voor elkaar, dat de gemeente akkoord ging met instandhouding van de Nutsdraai, mits de commissie het herstel en onderhoud van de brug, alsook het salaris van de brugwachter zou bekostigen.

Door een teruglopend aantal donateurs werd de exploitatie van de brug uiteindelijk te kostbaar voor de commissie, waarna de gemeenteraad in de jaren 50 van de vorige eeuw besloot om de Nutsdraai toch maar weer over te nemen.

De Opsterlandse Compagnonsvaart is tegenwoordig in trek bij watersporters. Dit kanaaltje maakt namelijk deel uit van de populaire Turfroute.

2. Drie markante gebouwen, Gorredijk

Gorredijk is ontstaan doordat hier ten tijde van de turfwinning goederen werden doorgevoerd, opgeslagen en verhandeld.

Langs de Opsterlandse Compagnonsvaart, waarover vrijwel alle vervoer plaatsvond, ontstond de voor turfdorpen zo typerende lintbebouwing. Het zijn veelal eenvoudige woningen. Er staan echter ook enkele markante gebouwen langs het kanaal. Gebouwen die gerelateerd zijn aan de bedrijvigheid van weleer.

Zoals het voormalig Post en Telegraafkantoor. Naast dit gebouw staat de Boterwaag, waar de boeren vroeger hun boter verhandelden. Het huis naast de Boterwaag is een voor veenbegrippen voornaam huis, dat ongetwijfeld gebouwd en bewoond is door een van de weinigen die in deze streek destijds niet in armoede leefde.

3. Heide en vennen

4. Sint Hippolytuskerk

De rond het jaar 1500 gebouwde Sint Hippolytuskerk ligt idyllisch en afgelegen in de bossen nabij het kleine dorpje Olterterp. De toren van het kerkje is er in 1744 bijgebouwd.

’s Zondags wordt er nog steeds gekerkt. Ook zijn er exposities te zien en is het een gewilde trouwlocatie.

5. Kantongerecht, Beetsterzwaag

Beetsterzwaag was vroeger een klein dorpje. Desondanks was het wel een belangrijk dorpje, doordat er veel mensen van adel woonden. Al fietsend door de Hoofdstraat komt u nog veel gebouwen tegen, die getuigen van adellijke invloeden. Zoals enkele grote herenhuizen, het Kantongerecht en het Armenhuis (zie punt 6).

6. Armenhuis, Beetsterzwaag

Zie punt 5.

7. Witte Kerk, Hemrik

De Witte Kerk van Hemrik is in het jaar 1739 op de fundamenten van een middeleeuws kerkje gebouwd.

8. Fietspaden, water en boerderijen