GPS-fietsroute Urk – Schokland (51 km)

Urk en Schokland vormen zowel letterlijk als figuurlijk de hoogtepunten van de Noordoostpolder. Hoogtepunten die nog niet zo lang geleden als eilanden in de Zuiderzee lagen en die nu als monumenten op het droge liggen. Als twee stukken verleden, omringd door nieuw land. Beide eilanden herbergen spannende verhalen die alles te maken hebben met die ooit zo onvoorspelbare Zuiderzee.

Ontdek het allemaal tijdens deze bijzondere fietstocht, waarbij u zo’n 5 meter onder de voormalige zeespiegel over de zeeklei van Urk naar Schokland fietst.

Urk

Wist u dat Urk pas in de 13e eeuw een eiland werd? Destijds was er namelijk sprake van opwarming van de aarde, waardoor de poolkappen smolten en het zeewater rees. En zo werd deze keileembult (9 meter boven NAP) een eiland. De geïsoleerde ligging heeft ervoor gezorgd dat Urk een geheel eigen karakter heeft. Zoals een eigen dialect en een eigen volkslied.

Door de inpoldering van de Zuiderzee eindigde het eiland in 1942 weer zoals het ooit begon: als vasteland.

Urkers hebben op hun eiland altijd veel besef gehad van de kracht van de natuur en zich afhankelijk geweten van God. Dit is nog steeds te zien aan het kerkbezoek dat hier hoger is dan waar ook in Nederland.

Al met al kunnen we concluderen dat de Afsluitdijk dan wel de omstandigheden van de Urkers drastisch heeft veranderd, maar dat de Urkers gelukkig Urkers zijn gebleven! Ze vissen nog steeds en hebben de grootste vissersvloot van Nederland. Een bezoek aan Urk is dan ook niet compleet als er geen visje wordt gegeten.

Schokland

De naam Schokland is blijvend verbonden met een heroïsche strijd tegen het zeewater. Ja, de Schoklanders hebben wat af geploeterd! Net als Urk werd het zo’n 800 jaar geleden een eiland, tijdens een periode waarin de aarde opwarmde en de zeespiegel steeg. Omdat Schokland niet erg hoog is, werden de bewoners gedwongen om terpen te maken, zodat ze ook in tijden van hoogwater droge voeten konden houden. De vier terpen zijn Zuidpunt, Zuidert, Middelbuurt en Emmeloord. Aan deze laatste terp heeft het huidige nog piepjonge dorp Emmeloord haar naam te danken. Overigens heeft ook het nieuwe dorp Ens haar naam te danken aan Schokland. Namelijk aan het zuidelijke deel van het eiland, waar nog steeds het tot de verbeelding sprekende Enserkerkje de elementen trotseert.

Oorspronkelijk waren de Schoklanders akkerbouwers, maar doordat de zee nogal wat land opslokte, werd de visserij de belangrijkste bron van bestaan. Uiteindelijk moesten de 635 eilanders het in 1859 afleggen tegen de zee. Of beter gezegd, tegen de regering. Want die besloot dat de omstandigheden zo slecht waren, dat ze moesten vertrekken.

Sinds 1995 staat Schokland op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

1A. Strand, Urk

1B. Vuurtoren, Urk

1C. Haven, Urk

2. Monument Noordoostpolder

3A. Fietspad op Schokland

3B. Enserkerk, Schokland

3C. Lichtwachterswoning bij haven Schokland