GPS-fietsroute langs eeuwenoude weteringen van Apeldoorn tot Oene (42 km)

De afwatering van de IJsselvallei wordt voor een groot deel door weteringen verzorgd. Deze waterlopen zijn in de late middeleeuwen gegraven om het kletsnatte broekland enigszins in cultuur te kunnen brengen. Ze lopen van Apeldoorn noordelijk naar Hattem om daar in de IJssel uit te monden.

Het weteringengebied is tegenwoordig een eldorado voor de fietser. Op nieuw aangelegde fietspaden kan  genoten worden van natuur die ontstaan is nadat het weteringengebied door het waterschap onder handen is genomen. Zo is onder andere het prachtige natuurgebied het Weteringse Broek onstaan (zie 2)

Als doorgewinterde Apeldoornse “weteringenfietser” kan ik u deze route warm aanbevelen!

1. Het Woldhuis

Op landgoed Het Woudhuis staat het omstreeks 1865 gebouwde Woldhuis. Opdrachtgever was de bekende familie Tutein Noltenius, die in 1860 het westelijke deel van het landgoed had gekocht. Omstreeks 1965 verkeerde het landhuis in erbarmelijke staat en werd het  samen met de omliggende landerijen door de gemeente Apeldoorn aangekocht. Er volgden een restauratie en enkele verbouwingen, waardoor we nu nog steeds van dit mooie gebouw kunnen genieten! Tegenwoordig wordt Het Woldhuis gebruikt door de Stichting Veldwerk Nederland.

2. Weteringse Broek

Een jaar of wat geleden hebben de Grote Wetering en de Nieuwe Wetering er twee functies bijgekregen. Namelijk een ecologische en een recreatieve. Veel oevers zijn glooiend gemaakt en er kwamen overloopgebieden met meanders, zodat enerzijds meer water geborgen kan worden en anderzijds de biodiversiteit een oppepper kreeg. Ook zijn er zijn stukken grasland omgevormd tot bosjes.

En… er zijn hele mooie fietspaden aangelegd, zodat de recreant volop kan genieten van de zich in natuurgebied het Weteringse Broek ontwikkelende natuur.

3. Avervoorde

Huis Avervoorde wordt al in 1408 in genoemd. Een voorde is een doorwaadbare plaats. Dat de boerderij zo genoemd was geeft aan dat de Grote Wetering hier ooit wat ondieper moet zijn geweest. In de buurt van de boerderij staat ook nog een stenen kruis, “Het kruis van Avervoorde”, waarin het jaartal 1570 is gebeiteld. Dit ter herinnering aan een jongen die in dat jaar in de Wetering is verdronken.

4. Fietspad door landerijen naar Terwoldse Wetering

5. Terwoldse Wetering

6. Sluisje van Nijbroek

Tot 1370 werd het gebied “Nijebroeck” door dijken omringd. Het had een eigen afwatering op de IJssel door middel van twee uitlaten met sluizen. Bij hoog water werden liet men dan de schutten in deze sluizen zakken zodat er geen water naar binnen kon stromen. Een van deze twee sluisjes, het Sluisje van Nijbroek, is bewaard gebleven en in 1989 gerestaureerd. De gemetselde duiker stamt nog uit 1328.

De weg heet de Vloeddijk, omdat de combinatie noordwesterstorm, een hoge IJsselstand en vloed op de Zuiderzee (waar de IJssel in uitmondde)  het water gevaarlijk hoog kon opstuwen.

7. De Grift en het Apeldoorns Kanaal

De Grift, die vanaf Ugchelen dwars door Apeldoorn loopt, is net als de andere weteringen in de 14e eeuw gegraven. Toch is het een buitenbeentje tussen de Weteringen omdat hij een gegraven sprengkop als bron heeft en omdat er talloze watermolens langs stonden.

In de 19e eeuw ontstond het plan om de Grift bevaarbaar te maken, maar de eigenaars van al die watermolens kwamen in verzet, omdat dit het einde van hun nering zou betekenen. Uiteindelijk werd in 1829 besloten om een kanaal min of meer parallel aan de Grift te graven. Dit Apeldoorns Kanaal werd trouwens al vrij snel ingehaald door de tijd en is vanaf 1972 gesloten voor de scheepvaart.