GPS-fietsroute Gorinchem – Asperen – Herwijnen (42 km)

Dit is een waterrijke route: u fietst deels langs de druk bevaren, imposante Waal en deels langs het gezellige riviertje de Linge, dat in Gorinchem uitmondt in de Waal.

Onderweg ontmoet u enkele verdedigingswerken uit verschillende periodes: drie forten die stammen uit de tijd van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en een bunker uit de Tweede Wereldoorlog.

Interessant om te noemen is ook het oude dorpje Herwijnen, dat een onverwacht rijke historie herbergt.

1. Monding Linge, Gorinchem

Gorinchem is een alleraardigst stadje, gelegen aan de Waal. Wat dit stadje extra bijzonder maakt, is dat het lieflijke riviertje de Linge hier uitmondt in zijn grote broer, de Waal.

Op de foto ziet u het Lingehaventje en (in de verte bij het hoge gebouw) de sluis naar de Waal.

2. Fort Asperen

Op deze route komt u drie forten tegen, namelijk Fort Asperen, Fort bij de Nieuwe Steeg en Fort Vuren (zie punt 8). Ze werden gebouwd als verdedigingswerk voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie

Fort Asperen is een zogenaamd torenfort. Dit soort forten werden tussen 1840 en 1860 gebouwd, meestal langs dijken.

Enkele interessante weetjes over Fort Asperen:
– het fundament bestaat uit 1260 palen
– het fort heeft drie verdiepingen
– de muren zijn 50 cm dik
– het fort is opgetrokken uit waalstenen

3. De Linge

4. Laaglandse Molen

De in 1864 gebouwde Laaglandse Molen heeft twee voorgangers gehad. De oorspronkelijke molen werd in 1572 door kruiend ijs vernield.

De molen is in 2014 gerestaureerd en levert sindsdien windenergie.

5. Kasteel Engelenburg

Het terrein van voormalig Kasteel Engelenburg lag binnendijks en is nu nog zichtbaar als een klein bos. De oorspronkelijk stoep en het toegangshek aan de dijk zijn nog gedeeltelijk bewaard gebleven.

Ooit lag op zo’n 400 meter afstand van Kasteel Engelenburg buitendijks ook nog Kasteel Frissestein.

Beide kastelen werden in de 14de eeuw gebouwd. De plaatsen waar ze hebben gestaan zijn aangemerkt als archeologisch Rijksmonument.

6. Herwijnen

Herwijnen is een eeuwenoud 5 kilometer lang dijkdorp, gelegen aan de Waal. Het was een welvarend dorp met veel voorname panden. Zo telde Herwijnen ooit maar liefst 4 kastelen. (Zie punt 5)

7. Peilschaalhuisje

Dit typische peilschaalhuisje werd in 1874 gebouwd en is het laatste exemplaar dat is overgebleven van de 150 peilschaalhuisjes die ooit langs de rivieren stonden.

Dagelijks werd in deze huisjes, met behulp van een zogenaamde peilschrijver, de waterstand gemeten. Zo’n peilschrijver was een ingenieus instrument, dat in open verbinding stond met de rivier en die de waterstand continu op een rol papier weergaf. Deze fluctuaties werden iedere morgen om acht uur door rijkswaternemers afgelezen. Vanaf 1989 nam echter de computer hun werk over.

In het huisje is overigens nog een originele peilschrijver aanwezig.

8. Fort Vuren

Net als Fort Asperen (zie punt 2) is ook Fort Vuren een torenfort, dat diende als verdedigingswerk in de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Fort Vuren is in 1845 gebouwd en is tegenwoordig eigendom van Staatsbosbeheer, die het fort grondig heeft gerenoveerd, zodat het naar verwachting weer 50 jaar mee kan.